Дијалектен збор - категорија

за повеќе

Вид збор: Сврзник
(за дека) Затоа што; за изразување причина за неизвршување на дејство.
Англиски: because
Примери:
Тие не работат многу за дека не им требаат пари.

забазди повеќе

забаздат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да базди.
Англиски: stink
Примери:
Од визбата забазди на скапано.

забаса повеќе

забасаат
Вид збор: Глагол, свршен
залута, заскита
Англиски: get lost Турски: basmak Албански: humbem
Примери:
Тој забаса во густата шума.

забаца повеќе

Види и: забаса (св.)
(се) забацаат
Вид збор: Глагол, свршен
забаса
Англиски: step in Албански: humbem
Загази во кал.
Англиски: stick Албански: ngulitem në baltë

забашури повеќе

забашурат
Вид збор: Глагол, свршен
забошоти
Англиски: cover up

забер повеќе

мн. забери
Вид збор: Именка, машки род
карпа, спила
Англиски: rock
Примери:
Сонцето ги допира заберите на планината.

заблажи повеќе

заблажат
Вид збор: Глагол, свршен
(се заблажи) Почне да мрси.
Албански: ngopem
Примери:
Уште траеја постите, а тој веќе се заблажи.

заболсне повеќе

заболснат
Вид збор: Глагол, свршен
заблесне
Англиски: spark

забрави повеќе

забрават
Вид збор: Глагол, свршен
заборави
Англиски: forget Албански: haroj

забрана повеќе

мн. забрани
Вид збор: Именка, женски род
ограда
Англиски: fence Албански: gardh
Примери:
Одеше покрај ниските забрани на лозјата.

забрмчи повеќе

Види и: забрчи (св.)
забрмчат
Вид збор: Глагол, свршен
забрчи
Англиски: hum

заведе повеќе

заведат
Вид збор: Глагол, свршен
Одведе некого некаде.
Англиски: lead Албански: shpie
Примери:
Го завеле длабоко во шумата и таму го убиле.

заврне повеќе

заврнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) врати.
Англиски: return Албански: kthehet

заврска повеќе

мн. заврски
Вид збор: Именка, женски род
врзулец, врзоп
Англиски: bundle Албански: tuf, vandak

завруќи повеќе

Види и: вруќи (несв.)
(се) завруќат
Вид збор: Глагол, свршен
вруќи
Примери:
Завруќи, па се разбегаа по одмори.

загавка повеќе

загавкаат
Вид збор: Глагол, свршен
заџавка

загаделичка повеќе

загаделичкаат
Вид збор: Глагол, свршен
заскокотка
Англиски: tickle

загинат повеќе

Види и: загине (св.)
загинатиот
Вид збор: Придавка
Загубено нешто.
Англиски: lost
Примери:
загинат паричник

загреви повеќе

(се) загреват
Вид збор: Глагол, свршен
се сожали
Англиски: pity
Примери:
Се загревија и го прибраа кутрото дете.

загреши повеќе

загрешат
Вид збор: Глагол, свршен
ми (ти, му...) се згреши. Му тргне кон лошо, Добие неповолен развој.
Англиски: worsen Албански: prapsht, përkeqësohet
Примери:
Му се загреши работата, не излезе како што треба.

загрне повеќе

загрнат
Вид збор: Глагол, свршен
прегрне
Англиски: embrace Албански: përqafoj
Примери:
Го потупка по рамото и го загрна со десната рака.
(се загрне) се прегрне
Англиски: embrace Албански: përqafoj
Примери:
Братски се поздравија и се загрнаа.

загуши повеќе

Види и: задуши (св.)
загушат
Вид збор: Глагол, свршен
задуши
Англиски: suffocate

загушлив повеќе

Види и: задушлив (прид.)
загушливиот
Вид збор: Придавка
задушлив
Англиски: suffocating

загушување повеќе

мн. загушувања
Вид збор: Именка, среден род
задушување
Англиски: suffocation
Примери:
Еколозите маршираа со гас-маски барајќи затворање на индустриските капацитети додека трае загушувањето на Скопје.

задека повеќе

Вид збор: Сврзник
бидејќи, зашто
Англиски: because

задене повеќе

заденат
Вид збор: Глагол, свршен
Задре, гибне некого.
Англиски: dare
Примери:
Тој сигурно пак ќе не задене како секогаш.

задирка повеќе

задиркаат
Вид збор: Глагол, свршен
закачи, предизвика, задева
Англиски: tease

задума повеќе

Види и: дума (несв.)
задумаат
Вид збор: Глагол, свршен
запомни, запамети
Англиски: remember Албански: mbaj mend
Направи некој да се замисли.
Англиски: think Албански: mendohem
Примери:
Твоите зборови многу ме задумаа.
Почне да дума.
Англиски: talk Албански: flas
Примери:
Задума пред насобраните селани.
(се задума) се замисли
Англиски: think Албански: mendohem
Примери:
Се задумал за нешто.

задуман повеќе

задумани
Вид збор: Придавка
Што е замислен.
Англиски: thoughtful
Примери:
Седна до нив задуман.

заеднаш повеќе

Вид збор: Прилог
наеднаш
Англиски: suddenly

заеднина повеќе

Види и: заедница (ж.)
мн. заеднини
Вид збор: Именка, женски род
заедница
Англиски: community

заек повеќе

Види и: зајак (м.)
мн. зајци
Вид збор: Именка, машки род
зајак
Англиски: rabbit

зажмие повеќе

Види и: замиже (св.)
зажмијат
Вид збор: Глагол, свршен
замиже

зажуберка повеќе

зажуберкаат
Вид збор: Глагол, свршен
зажеволи
Англиски: ruminate Албански: mërtyp

зазбори повеќе

Види и: зазборува (св.)
(се) зазборат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) зазборува

заим повеќе

Види и: заем (м.)
мн. заими
Вид збор: Именка, машки род
позајмица, позајмување, заем
Англиски: loan Албански: huazim, kredi

заима повеќе

Види и: зајми (св.)
(се) заимаат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) зајми
Англиски: borrow

зајре повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, среден род
задушница
Турски: zahire Албански: meshë për shpirt

закара повеќе

Види и: кара (несв.)
закараат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да кара, да пцуе.
Англиски: scold Албански: grindem
Примери:
Толку многу беше лут што сите ги закара.

закленца повеќе

Види и: кленца (несв.)
закленцаат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да кленца / кленѕа.
Англиски: sway
Примери:
Детето закленѕа низ дворот.

закнижи повеќе

закнижат
Вид збор: Глагол, свршен
Облепи, покрие со хартија прозорци и сл.
Албански: mbuloj
Примери:
Ги закнижија прозорците на куќата.

закоси повеќе

закосат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да се загрижува, да се јадосува.
Англиски: worry Албански: merakosem
Примери:
Се закоси кога виде дека никој нема дома.

закрди повеќе

Види и: крди (несв.)
закрдат
Вид збор: Глагол, свршен
Одведе добиток на пладнување.
Примери:
Овчарот го закрдил стадото под дабот.

закрежи повеќе

(се) закрежат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) замрзне, (се) заледи
Англиски: freeze

закржлавен повеќе

закржлавени
Вид збор: Придавка
Што останал недоразвиен.
Англиски: underdeveloped
Примери:
Кртот има закржлавени очи.

закрка повеќе

закркаат
Вид збор: Глагол, свршен
закрека
Англиски: croak Албански: ha, ushqej
заклокоти
Англиски: bubble Албански: kllukoj

закртала повеќе

Види и: затркала (св.)
(се) закрталаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) затркала
Англиски: roll

закуша повеќе

закушаат
Вид збор: Глагол, свршен
забае

залаже повеќе

залажат
Вид збор: Глагол, свршен
(се залаже) Почне да води љубов.
Англиски: love Албански: dashuron
Примери:
Ерген и мома се залагаа ли, таа е сериозна работа.

залафи повеќе

(се) залафат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) зазборува

залида повеќе

залидаат
Вид збор: Глагол, свршен
заскита

залис повеќе

Види и: занес (м.)
мн. залиси
Вид збор: Именка, машки род
занес

залиса повеќе

Види и: занесе (св.)
залисаат
Вид збор: Глагол, свршен
занесе

залисан повеќе

Види и: занесен (прид.)
залисаниот
Вид збор: Придавка
занесен

залисаник повеќе

Види и: занесеник (м.)
мн. залисаници
Вид збор: Именка, машки род
занесеник

залиха повеќе

мн. залихи
Вид збор: Именка, женски род
резерва
Англиски: stock Српски: залиха
Примери:
залихи од храна

залупи повеќе

залупат
Вид збор: Глагол, свршен
Затвори со залупка.
Англиски: seal Албански: mbyllet
Примери:
Го залупи тенџерето.

залупка повеќе

мн. залупки
Вид збор: Именка, женски род
Дрвен сад со поклопка за носење храна на нива.
Албански: pjatë druri
Примери:
Од торбата извади еден сомун и залупка со пиперки.
капак
Англиски: lid Албански: kapak

заменка повеќе

мн. заменки
Вид збор: Именка, женски род
замена
Англиски: replacement Албански: ndrim

замес повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Народен обичај на три дена пред свадбата, во четврток рано наутро, во куќата на младоженецот да се месат две погачи: една за невестата, друга за кумата.

запаление повеќе

мн. запаленија
Вид збор: Именка, среден род
Реакција на постојана дразба.
Англиски: inflammation Српски: запалење
Примери:
запаление на слепото црево

запара повеќе

Види и: запурнина (ж.)
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
запурнина
Англиски: sultriness

запарен повеќе

запарниот
Вид збор: Придавка
запурничав
Англиски: sticky

запати повеќе

запатат
Вид збор: Глагол, свршен
(се запати) се размножи
Англиски: multiply Албански: shtoj
Примери:
Во трлото се запатија многу овци.

запеска повеќе

мн. запески
Вид збор: Именка, женски род
Извезена фигура на ракави од кошула.

запикаса повеќе

Види и: забележи (св.)
запикасаат
Вид збор: Глагол, свршен
забележи
Англиски: notice

запита повеќе

(се) запитаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) запраша
Англиски: ask Албански: pyes

запишка повеќе

Види и: застенка (св.)
запишкаат
Вид збор: Глагол, свршен
застенка
Англиски: moan

заплати повеќе

заплатат
Вид збор: Глагол, свршен
Замолчи, смири некого.
Англиски: calm Албански: hesht, pajtoj dikë
Примери:
Никој не можеше да го заплати детето.

заплива повеќе

запливаат
Вид збор: Глагол, свршен
заплови
Англиски: sail Албански: lundroj

заплуска повеќе

заплускаат
Вид збор: Глагол, свршен
заплиска
Англиски: splash Албански: spërkat
За стакло и сл. - почне да пука, да прска, да се крши со карактеристичен звук.
Англиски: shatter Албански: thyej
Примери:
Огледалото заплуска од силниот удар.
Почне да плеска со рацете.
Англиски: applaud Албански: duartrokas
Примери:
Детето заплуска со рацете.

запоседне повеќе

Види и: поседува (несв.)
запоседнат
Вид збор: Глагол, свршен
Заземе, земе како посед.
Англиски: occupy
Примери:
Норвежанките повторно го запоседнаа европскиот трон.

запоти повеќе

запотат
Вид збор: Глагол, свршен
Накити, искити куќа со зеленило, со запотка.
Англиски: adorn Албански: stolis, zbukuroj
Примери:
Таа ја запоти целата куќа со лескови прачки.

заправо повеќе

Вид збор: Прилог
имено, всушност, токму, баш
Англиски: just
Примери:
Јазикот е заправо единствена наша комплетна татковина.

запрегне повеќе

запрегнат
Вид збор: Глагол, свршен
Заврати, засука ракави и сл.
Албански: rikthej
Примери:
Тој ги запрегна ногавиците и влезе во водата.
(се запрегне) Си заврати, си засука себеси ракави и сл.
Албански: kthej
Примери:
Се запрегна во ракавите и замеси една погача.

запречка повеќе

(се) запречкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да се пречка.
Англиски: argue Албански: ngacmoj, përlahem
Примери:
Децата се запречкаа.
Се скара.
Англиски: quarrel Албански: hidhërohem, grindem
Примери:
Се запречкавме околу нивата пред многу години.

запули повеќе

(се) запулат
Вид збор: Глагол, свршен
Се загледа во некого или во нешто.
Англиски: gaze
Примери:
Тој се запули во прозорецот.

зар повеќе

Вид збор: Сврзник
Зашто, заради тоа што, бидејќи, оти. За образување зависносложени причински реченици.
Примери:
Тие го оставиле зар го мислеле умрен.

зарана повеќе

Вид збор: Прилог
изутрина
Англиски: early

зарача повеќе

зарачаат
Вид збор: Глагол, свршен
Даде порака, порача нешто некому.
Англиски: order Албански: porosis
Примери:
Тој зарача да му донесат неколку шишиња вино.
Вети нешто некому.
Англиски: promise Албански: premtoj

заре повеќе

Вид збор: Честичка
зар
Примери:
Заре / зер / зере да пукнам од јадови сега?

заре повеќе

Вид збор: Сврзник
зар, зер, зере
Англиски: whether
Примери:
Ако спиеш, разбуди се зер ти идат добри гости.

зариба повеќе

Види и: риба (несв.)
зарибат
Вид збор: Глагол, свршен
блокира, закочи, се закопа
Англиски: jam Српски: зарибати
Примери:
клипот зарибал

засак повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Неможност за мокрење.

засачи повеќе

(се) засачат
Вид збор: Глагол, свршен
Не може да мокри.
Примери:
Од многу терање коњот се засачи.

заседне повеќе

заседнат
Вид збор: Глагол, свршен
За сонце, месечина - зајде.
Англиски: set Албански: perëndon
Примери:
Сонцето одамна беше заседнало, а ние уште работевме.

заскака повеќе

Види и: заскока (св.)
заскакаат
Вид збор: Глагол, свршен
заскока
Англиски: jump

заслачи повеќе

Види и: заслади (св.)
заслачат
Вид збор: Глагол, свршен
заслади

застра повеќе

Вид збор: Прилог
наутро
Англиски: morning

застрои повеќе

застројат
Вид збор: Глагол, свршен
Зачини јадење.
Англиски: spice
Примери:
Таа го застрои месото со разни мирудии.

заструг повеќе

мн. заструзи
Вид збор: Именка, машки род
Дрвен или пластичен сад со поклопка.
Примери:
Застругот го наполни со баклава.

заструга повеќе

Види и: заструже (св.)
застругаат
Вид збор: Глагол, свршен
заструже

затала повеќе

Види и: заталка (св.)
заталаат
Вид збор: Глагол, свршен
заталка

затвара повеќе

Види и: затвора (несв.)
(се) затвараат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) затвора
Англиски: close
Примери:
Депонијата Вардариште дефинитивно се затвара!

затвор повеќе

мн. затвори
Вид збор: Именка, машки род
Предмет со кој се затвора нешто, катанец, клуч.
Латински: dry Англиски: lock

затворало повеќе

Види и: затвор (м.)
мн. затворала
Вид збор: Именка, среден род
затвор
Англиски: lock

затилник повеќе

мн. затилници
Вид збор: Именка, машки род
Заден дел на главата.
Англиски: back of head Албански: zverk

затилок повеќе

мн. затилоци
Вид збор: Именка, машки род
Заден дел на главата.
Англиски: back of head Албански: zverk, qafë

затражи повеќе

затражат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да бара.
Англиски: search

затрпа повеќе

Види и: трпа (несв.)
затрпат
Вид збор: Глагол, свршен
Наполни со нешто.
Англиски: cram
Примери:
Ја затрпал куќата со старудии.

заќушка повеќе

заќушкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да удира со не многу силни удари.
Англиски: pat Албански: qëlloj
Примери:
Поголемото дете го заќушка помалото.
Турка, бутка некого или нешто.
Албански: shtyj
Примери:
Детето заќушка едно празно пластично шише.
(се заќушка, само мн.)
Англиски: pat Албански: qëllojnë
Примери:
Се заќушкаа на шега, на смеа, но на крајот и се зборија.

заурди повеќе

(се) заурдат
Вид збор: Глагол, свршен
Почне да станува како урда.
Англиски: curdle
Примери:
Млекото се заурди, се расипа.

зауши повеќе

заушат
Вид збор: Глагол, свршен
Удри шлаканица.
Англиски: slap Албански: shuplakë
Примери:
Му зауши две-три на момчето и го однесе дома.

заушлив повеќе

заушливиот
Вид збор: Придавка
Што е способен да забележи.
Примери:
заушлив старец

зафане повеќе

Види и: зафати (св.)
зафанат
Вид збор: Глагол, свршен
зафати

зачита повеќе

зачитаат
Вид збор: Глагол, несвршен
почитува, цени
Англиски: value, appreciate
Примери:
Докторот многу го зачитаат во селото.

зачури повеќе

Види и: чури (несв.)
зачурат
Вид збор: Глагол, свршен
запуши
Англиски: smoke Албански: tymos
Примери:
Завитка една цигара и зачури.

зашнира повеќе

Види и: шнира (несв.)
зашнираат
Вид збор: Глагол, несвршен
Заврзе, прицврсти со врвка.
Англиски: strap Германски: schnüren
Примери:
Ги зашнира чевлите.

зашто повеќе

Вид збор: Сврзник
Во исказни реченици.
Англиски: why Албански: pse
Примери:
Не знаев зашто си болен.

збабне повеќе

Види и: збувне (св.)
збабнат
Вид збор: Глагол, свршен
За тесто со квасец - стаса, надојде.
Англиски: bulge Албански: gufoj, vjen
Примери:
Лебот збабна.

збигороса повеќе

Види и: бигороса (св.)
збигоросаат
Вид збор: Глагол, свршен
Нанесе бигор на нешто.
Англиски: calcify Албански: gëlqerizoj
Примери:
Тврдата вода брзо ги збигороса садовите.

збитолист повеќе

збитолистиот
Вид збор: Придавка
Што има густи лисја.
Албански: gjetheshpesht
Примери:
Одвај го забележа од зад збитолисната грмушка.

зболсне повеќе

Види и: болсне (св.)
зболснат
Вид збор: Глагол, свршен
болсне
Англиски: flash

зборувачка повеќе

Вид збор: Именка, женски род
зборување
Англиски: talking

збрчкоса повеќе

Види и: збрчка (св.)
(се) збрчкосаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) збрчка
Англиски: wrinkle

збурбати повеќе

збурбатило
Вид збор: Глагол, свршен
ми (ти, му...) се слоши

званик повеќе

мн. званици
Вид збор: Именка, машки род
Поканет гостин.
Англиски: invited guest

званичен повеќе

званични
Вид збор: Придавка
официјален, службен
Англиски: official Српски: званичан
Примери:
званични гости

зглапка повеќе

Види и: длапка (ж.)
мн. зглапки
Вид збор: Именка, женски род
длапка

згоѓа повеќе

Види и: згода (ж.)
мн. згоѓи
Вид збор: Именка, машки род
згода

згргури повеќе

(се) згргурат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) згрчи, (се) собере
Англиски: coalesce
Примери:
Исплашените дечиња се згргурија до мајката.

згрне повеќе

згрнат
Вид збор: Глагол, свршен
прегрне
Англиски: embrace Албански: përqafoj
Примери:
Тој сочувствително го згрна старецот.
(се згрне) се прегрне
Англиски: embrace Албански: përqafoj
Примери:
Се згрнаа двајцата другари невидени долги години.

згужва повеќе

Види и: гужва (ж.)
згужваат
Вид збор: Глагол, свршен
Собере на едно место.
Англиски: crowd Албански: mbledh, grumbulloj
Примери:
Не го ни дочита писмото, го згужва и го фрли во кантата за ѓубре.
(се згужва) Се собере на едно место.
Англиски: crowd Албански: mbledh, gumbulloj
Примери:
Се згужвал во ќошето.

здолниште повеќе

Види и: здолница (ж.)
мн. здолништа
Вид збор: Именка, среден род
дно
Англиски: bottom Албански: vithe
Примери:
Здолништето на дрвеното буре веќе беше изгниено.

здосади повеќе

здосадат
Вид збор: Глагол, свршен
досади, здодее
Англиски: bore
(се здосади) се досади, се здодее
Англиски: bore
Примери:
Ми се здосади од чекање.

здравица повеќе

мн. здравици
Вид збор: Именка, женски род
ледина
Англиски: pasture Албански: livadh

здравице повеќе

Види и: здравје (ср.)
(едн.)
Вид збор: Именка, среден род
здравје
Англиски: health
Примери:
Здравице да имаш!

здрач повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
зрак, светлина
Англиски: beam
Примери:
Темната ноќ се претвораше во модар здрач.

здрачи повеќе

Вид збор: Глагол, свршен
Се раздени.
Англиски: brighten
Примери:
Лете многу рано се здрачи.

здрачка повеќе

Види и: здрач (м.)
(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
здрач
Англиски: twilight

зева повеќе

зеваат
Вид збор: Глагол, несвршен
(се) проѕева
Англиски: yawn
Примери:
Од летаргија почнав да зевам.

зеленаш повеќе

мн. зеленаши
Вид збор: Именка, машки род
Човек што дава пари на заем со многу висока камата.
Англиски: usurer Српски: зеленаш

зер повеќе

Вид збор: Честичка
зар

зеташин повеќе

Види и: зет (м.)
мн. зеташини
Вид збор: Именка, машки род
зет
Англиски: son-in-law

зеташински повеќе

Види и: зетовски (прид.)
зеташинскиот
Вид збор: Придавка
зетовски

зетски повеќе

Види и: зетовски (прид.)
зетскиот
Вид збор: Придавка
зетовски

зима повеќе

зимаат
Вид збор: Глагол, несвршен
земе, зема
Англиски: take Албански: merr

злоставува повеќе

злоставуваат
Вид збор: Глагол, несвршен
злоупотребува
Англиски: misuse Српски: злостављати
Примери:
Снимка на која возрасно лице злоставува деца.

змев повеќе

Види и: змеј (м.)
мн. змевови
Вид збор: Именка, машки род
змеј
Англиски: dragon
Примери:
А јас, а да се престорам во змев, да летнам, да го растурам...

змејко повеќе

мн. змејковци
Вид збор: Именка, среден род
Дете родено доцна во ноќта.
Албански: fëmij i lindur vonë natën
а - б - в - г - д - ѓ - е - ж - з - ѕ - и - ј - к - л - м - н - о - п - р - с - т - ќ - у - ф - х - ц - ч - џ - ш